9.Sinif Biyoloji Hücre Konusu Anlatimi

Ekol hoca biyoloji dersleri nden merhabalar. Şimdi sizlere lise 1 konusu olan ve ygs 2012 de soru çıkartabilecek olan sitemizde videolu konu anlatımı da bulunan 9.sınıf biyoloji hücre konusu yazılı anlatımı nı yapmaya çalışacağız. Hücre, canlının en küçük temel yapı birimidir. Bütün hücrelerin ortak özellikleri: hücre zarı ,sitoplazma ve organeller bir de hücre çekirdeğidir. Ekol hoca dersleri nde hücrenin temel organellerini aşağıda inceleyelim.
A.Hücre Zarı: Miktarı en çoktan aza doğru: Protein,yağ ve karbonhidrattan oluşan; canlı, esnek; yapısındaki glikoprotein ve glikolipitler sayesinde hücreye madde alımı, hücrelerin birbirini tanıması gibi işlevleri olan ve akıcı mozayik zar modeli ile açıklanan seçici geçirgen yapıdır.
B.Sitoplazma ve Organeller: Sitoplazma, hücre zarı ile çekirdek zarı arasını dolduran, organeller ve plazmadan meydana gelmiş karışımdır. Organeller sitoplazmada olduğu için biyokimyasal(hayatsal) faaliyetler burada geçiyor diyebiliriz.
1.Endoplazmik Retikulum: Hücre zarı-çekirdek zarı arası uzanan, hücreyi ağ gibi örmüş hücre içi kanallar sistemidir. Granüllü E.R: protein bulunduran; granülsüz e.r: proteinsiz organellerdir.
Hücre içi ve dışına madde iletimi, organik madde sentez ve depolanmasını gerçekleştirirler. Çeşitli organelleri sentezlemelerinin yanısıra sentezlenen proteinleri de golgiye taşırlar.
2.Ribozom ve Protein Sentezi: Her türlü protein ve enzim sentezinin yapıldığı zarsız organellerdir. Ç.zarı, e.r zarı, sitoplazma, mitokondri ve kloroplastın da sıvısında bulunurlar. Büyük birimi protein, küçük alt birimi rRNA dır. Bütün canlılarda bulunan temel organeldir.
3.Golgi Cisimciği ve Madde Paketleme: ER dan oluşan ve değiştikleri zaman da lizozumu oluşturan organellerdir. Salgı maddelerinin oluşturulması, paketlenmesi ve salgılanmasından sorumludurlar.
Pankreas, süt bezi ve hipofiz bezi gibi salgı bezlerinde, bitkilerin nektar bezlerinde, salgı dokusunda bol miktarda bulunurlar.
Ekol hoca biyoloji hücre organelleri bölümüzde sırada lizozom var.
4.Lizozom ve Hücre İçi Sindirim: Golgi cisimciğinden meydana gelen organellerdir. Hücreye besin kofuluyla alınmış besinleri; protein, polisakkarit ve nükleik asitleri parçalayıcı özelliğe sahiptirler. Yaşlı hücrelerde lizozom patlaması sonucu otoliz denilen hücre ölümü gerçekleşir.
5.Mitokondri ve Oksijenli Solunumla Atp Sentezi: O2'li solunumla enerji üretilen hücre içi enerji santralleridir. Çift katlı zarla çevrili; dna,rna ve ribozom bulundurup organik madde tüketir, atp ve inorganik madde üretip atp yi depolar.
6.Koful ve Madde Depolama: Hücrede artık maddelerin ve fazla sıvıların depolandığı keseciklerdir. Besin(fagositik) koful hücre içerisine alınan maddelerin sindirilmesini, kontraktil
(boşaltım) kofulları ise, fazla suyun atp harcanarak dışarı atılmasını sağlar.
7.Sentrozom ve Hücre Bölünmesi: Sadece hayvansal hücrelerde ve basit yapılı alg ve mantar türlerinde bulunur. Hücre bölünmesi sırasında eşlenerek hücrenin kutuplarına çekilir ve iğ ipliklerini tutarlar. Bu sayede kromozom takımlarının ayrılması sağlanır.
8.Plastitler; Besin Sentezi ve Bazı Maddelerin Depolanması: Yalnız bitkisel hücrelerde ve alglerde bulunan renk maddeleridir. Yapısında lipid, protein, dna, rna, ets elemanları ve ribozomlar bulunur. İnorganik madde tüketir, organik besinleri sentezler. Çift katlı zarla çevrilidir. Plastitler: kloroplast(yeşil renkli), kromoplast(yeşil harici renkler) ve lökoplast(depo) olmak üzere üç çeşittir.
9.Hücre Çeperi(Duvarı): Bütün prokaryotlarda, mantarlarda, bazı bir hücrelilerde ve bitki hücrelerinde bulunur. Bitkilerde selüloz karbonhidrat çeşitinden yapılan çeper, bakterilerde başka moleküllerin birleşiminden oluşur.
C.Hücre İskeleti ve Destek: Ökaryot hücrelere şekil verip, hücre içi organizasyonu sağlayan mikroflament(aktin proteinlerinin dizilmesinden oluşan, mikrovillus yapısını da oluşturan), mikrotübüller(sil ve kamçıların yapısında bulunan, tübülinden oluşmuş; hücre iskeleti, hücreye şekil vermenin yanında; organellerin hücre içi yer değişimi, hücre bölünmesi sırasında kromozomların hareketinde bulunur) ve ara flamentler (orta kalınlıkta, hücre şeklinin ve hücredeki organellerin yerinin sabitlenmesini sağlayan; deride de bulunan yapı) den oluşur.
Ç.Hücre Çekirdeği: Prokaryotlarda zarsız olarak, bütün hücrelerde bulunur. Üzerindeki porlar oldukça geniştir(mRNA ve tRNA ların geçişi için). Yapısı çift katlı fosfolipid şeklindedir.
Çekirdekçik; kromatin ipliğin yoğunlaşmış şeklidir. Protein ve RNA yönünden de zengindir.
Çekirdek plazması(karyoplazma); su, nükleotitler, RNA, Atp ve enzimlerden oluşur.
Kromatin iplikler, çekirdeğin en önemli kısımları olup; hücre bölünmesi sırasında kısalıp kalınlaşarak kromozom adını alır; hücre yönetimi, kalıtım görevlerini üstlenir. Hücre bölünmeden önce de eşlenerek kromatitleri meydana getirir.
Eşlenmiş iki kardeş(homolog) kromozomu sentromer bir arada tutar.
Çeşitli Hücrelerin Organel Bulunup Bulunmaması Yönünden Karşılaştırması










Konu ile alakalı diğer başlıklar;
1.Hücre Videolu Konu Anlatımı
2.Hücre Bölünmeleri Videolu Konu Anlatımı